Een schimmelnagel is een schimmelinfectie van één of meerder nagels van de voeten en/of handen. Men spreekt ook wel van “kalknagels”. Het is een ontsierende aandoening, die soms pijnlijk kan zijn. De medische term voor een schimmelnagel is “onychomycose “(onycho = nagel; mycose = schimmel). Hoewel het kalknagelprobleem pas echt grote vormen ging aannemen toen de mensheid overging op het dragen van schoeisel, zijn kalknagels een probleem van alle tijden en van alle volkeren. Tot op de dag van vandaag weten echter maar weinig mensen dat die kalknagels bijna altijd het gevolg zijn van een schimmelinfectie. “Kalknagels” zijn dus vaak schimmelnagels. In Nederland lijdt naar schatting 2 tot 13% van de bevolking aan schimmelnagel(s). Mannen en vrouwen lopen ongeveer een gelijk risico op het krijgen van schimmelnagels. De kans op een infectie wordt groter naarmate men ouder wordt. Bij kinderen komt het nog vrij zelden voor, maar van de mensen tussen 40 en 60 jaar lijdt 15-20% aan een schimmelinfectie van de nagel(s). Vaak zijn de teennagels de klos, maar schimmels weten ook de nagels van de handen te vinden.
Hoe ontstaat een schimmelnagel ?
Iemand met een gezonde huid en gezonde nagels, heeft meestal een prima afweer tegen schimmels. Schimmelinfecties ontstaan vooral in slecht groeiende nagels, in vochtige nagels en in beschadigde nagels. Onder die omstandigheden nemen de “sporen” van schimmels hun kans waar om zich verder te verspreiden. De sporen van schimmels houden zich overal in onze omgeving op en we komen er dus ook gemakkelijk mee in contact, Vooral gemeenschappelijke douches van kleedkamers, zwembaden, sporthallen en sauna’s zijn berucht. Wanneer u daar op blote voeten rondloopt, komt u bijna onvermijdelijk in contact met schimmelsporen. Als u vervolgens uw voeten onvoldoende afdroogt, in kunststof sokken en knellende schoenen glijdt, en bovendien overmatig transpireert is de kiem voor een schimmelinfectie gelegd. Vervolgens bent u zelf weer een bron voor nieuwe infecties. Iemand met een schimmelinfectie kan namelijk miljoenen sporen verspreiden, die heel lang besmettelijk blijven.
Hoe ziet schimmelnagel eruit ?
Als één nagel wit of geel verkleurt, dan is dat meestal een alarmsignaal. Waarschijnlijk is er dan een schimmel actief. Als de infectie erger wordt en dus dieper in de nagel doordringt, verandert de kleur in geelbruin. De nagel is verdikt, hobbelig en brokkelig en laat soms geheel of gedeeltelijk los. Een schimmelinfectie kan zowel aan de nagels van de voeten als die van de handen optreden. De aandoening op de voeten begint echter bijna altijd bij de grote teen. Als er geen behandeling plaatsvindt, gaat de schimmel verder op avontuur en worden ook de andere teennagels geel en aangetast. Vaak is er tegelijkertijd sprake van “zwemmerseczeem” : nog een term die eigenlijk het verkeerde suggereert. Ook bij zwemmerseczeem is er namelijk sprake van) een schimmel, die pijnlijke kloofjes tussen de tenen veroorzaakt.
Hoe wordt schimmelnagel vastgesteld ?
Meestal zijn de afwijkingen bij een schimmelnagel zo kenmerkend dat de diagnose op het blote oog kan worden vermoed. Deze afwijkingen zijn soms misleidend voor de diagnose. De nagelafwijkingen kunnen namelijk ook passen in het kader van diverse chronische niet- besmettelijke huidziekten, zoals psoriasis, lichen ruber planus of een eczeem. De “kroon” op de diagnose “schimmelnagel” is het aantonen van de schimmel via een kweek. Hiertoe knipt uw arts een kleine hoeveelheid nagelmateriaal af en stuurt deze vervolgens op naar het laboratorium. De uitslag van een nagelkweek is echter pas na enkele weken bekend.
Minimaal 2 weken vóórdat een nagelkweek bij u wordt ingezet is het van belang om het gebruik van alle inwendige en uitwendige anti-schimmelmiddelen te staken. Wanneer u dit niet doet bestaat er een verhoogde kans dat de kweek een vals negatieve uitslag zal opleveren.
Vergoeding schimmeldiagnostiek: Het onderzoek bestaat uit 2 delen: één deel voor het onderzoek en één deel voor afname biopt & behandelplan. De kosten voor het laboratoriumonderzoek in het St. Radboudziekenhuis in Nijmegen, OF LCPL in Rijswijk wordt vergoedt door uw ziektekostenverzekering tenzij het eigen risico nog niet is voldaan.
De kosten voor afname biopt en anamnese (17,50 euro) betaalt u aan de pedicure; deze kosten komen niet in aanmerking voor vergoeding. Producten tegen schimmelnagels worden ook niet vergoed door uw zorgverzekeraar. Wilt u de biopt zelf bekostigen dan moet u rekenen op een bedrag van +/- 60 euro exclusief biopt afname en anamnese (incl. = 77,50 euro). Duur van het zorgtraject om het zorgtraject goed in beeld te krijgen worden er foto’s gemaakt van voor en na de behandeling om vast te stellen of er verbetering optreedt bij uw volgende bezoek. Is er geen verbetering na zes weken dan is het beter om over te stappen naar een ander schimmelremmend product. Is er wel verbetering dan worden de foto’s gebruikt om de vooruitgang in kaart te brengen. Is dit niet het geval dan zult u toch met uw arts moeten overleggen of medicatie een uitweg is. De zorgtaken van Voetzorg Eibergen ondersteunen ook de orale medische behandeling en zullen zelfs leiden tot beter resultaat. Het is zinloos om een jaar lang dezelfde behandeling te volgen zonder enig resultaat.
Conclusie:Wanneer uitslag van het onderzoek negatief is (geen schimmel gevonden), dan is de aantasting van de nagelplaat het gevolg van een andere aandoening. De oorzaak kan van alles zijn (psoriasis, eczeem, lichen ruber planus ed.) Het is daarom belangrijk het eindrapport van onderzoek en waarnemingen in te sturen naar de huisarts. Doorverwijzing naar een dermatoloog kan dan tot de opties behoren. Bij een positieve uitslag is er dus sprake van onychomycose (wel schimmel). Wanneer u bereidt bent om gedurende een lange periode (1 jaar) uw aangetaste nagels wilt behandelen, kunt u overwegen het CARE-traject te volgen.
CARE-traject protocol De behandeling volgens het CARE-protocol is erop gericht de omgeving – in en om de nagelplaat en rondom de voet (schoenen) – zo te veranderen dat de schimmelgroei geremd wordt door middel van lokale middelen. Afhankelijk van de groeisnelheid van de nagel zal in een aantal gevallen de nagelplaat weer gezond uitgroeien. Daarom is het dun houden van de nagels een must, dit is ter bevordering van de nagelgroei. Advies is om iedere 4 weken door uw pedicure de nagels te laten bijhouden.