Voetschimmel

Een voetschimmel is, zoals de naam al sterk doet vermoeden, een schimmel infectie van de huid van de voet. De medische term is tinea pedis (tinea =schimmel, pedis = voet). Een bekendere benaming voor voetschimmel is “zwemmerseczeem” of in het Engels “athletes foot”. Deze term suggereert dat de aandoening vaak na het zwemmen optreedt; er bestaan echter meer risicofactoren voor het oplopen van een voetschimmel. Voetschimmel komt veel voor; zeker 10% van de bevolking lijdt eraan, van volwassen mannen zelfs 20%, terwijl in groepen waarin de infectiekans groot is het percentage nog hoger ligt. Behalve aan de voeten kunnen schimmels ook op andere plaatsen de huid infecteren.

Hoe ontstaat een voetschimmel ?

Schimmelinfecties komen in de natuur veel voor, niet alleen bij mensen en dieren maar ook bij planten en voedsel. Denk bijvoorbeeld aan schimmel op brood of kaas. Voetschimmel ontstaat door een infectie met een schimmelsoort die in staat is om de menselijk huid te infecteren. Deze schimmels worden “dermatofyten” genoemd. Voetschimmels voeden zich met materiaal van de buitenste laag van de opperhuid, de hoornlaag. Schimmels planten zich voort door middel van sporen die onder voor hen gunstige omstandigheden weer kunnen uitgroeien tot schimmels.

RISICOFACTOREN VOOR HET OPLOPEN VAN EEN VOETSCHIMMEL.
In de volgende omstandigheden ontstaat er een vochtige en warme milieu waardoor sporen kunnen uitgroeien tot schimmels en zo de huid van de mens kunnen infecteren:

• Zweetvoeten en slecht ventilerende schoenen en sokken (nylon).
• Zomermaanden
• Tropisch klimaat : Veel mensen lopen in de tropen of gedurende de warme (sub) tropische maanden op blote voeten. binnenshuis dan wel buitenshuis.
• Vochtige openbare bad -en was gelegenheden , w.o. zwembad, sauna, fitness ruimtes, kleedkamers.

Contact met schimmels is echter niet geheel te vermijden. Lang niet altijd is het duidelijk waar iemand de infectie heeft opgelopen. Men moet ervan uitgaan dat sporen van dermatofyten in onze leefomgeving in ruime mate aanwezig zijn, waardoor infectie ook buiten bovengenoemde plaatsen mogelijk is.

Hoe ziet een voetschimmel eruit ?

De infectie veroorzaakt een plaatselijke ontstekingsreactie. Deze gaat gepaard met schilfering en kloofjes tussen de tenen, jeukende blaasjes aan de voetzolen of rode schilferende huidafwijkingen die vooral aan de voetranden zichtbaar zijn. Vooral de ruimte tussen de 4^e en 5^e teen is aangedaan, waarbij men het kenmerkende “tenenkaas” aspect kan zien; witte vochtige schilfering. Ook kunnen de nagels van de tenen zijn aangedaan. Hierbij zien gele verkleuring en brokkelig worden van de nagels . Niet zelden gaat een voetschimmel gepaard met zogenaamde blaasjeseczeem op de handen (m.n. tussen de vingers) . Dit wordt beschouwd als een vorm van overgevoeligheidsreactie op de schimmelsporen die aanwezig zijn op de voeten.

COMPLICATIES
Over het algemeen verloopt een schimmel infectie zonder problemen. Omdat de huid ter plaatse echter stuk is (bijv. door het krabben) kan er bovenop de schimmelinfectie ook een infectie optreden met een huidbacterie (bijv. stafylokokken). U herkent dit aan een plotselinge verergering van het eczeem, met toename van de roodheid, zwelling, pijn en pusvorming. Een enkele keer kan zelfs wondroos ontstaan van de aangedane voet en (onder) been. Een bacteriële infectie wordt altijd behandeld met een antibioticum kuur.

Hoe wordt  een voetschimmel vastgesteld ?

Meestal zijn de afwijkingen bij een voetschimmel zo kenmerkend dat de diagnose op het blote oog kan worden vermoed. De “kroon” op de diagnose vormt echter het aantonen van schimmels onder de microscoop. Voetzorg Eibergen kan deze test laten uitvoeren in een laboratorium voor een diagnostiek onderzoek.

Hoe wordt een voetschimmel behandeld ?

A.. UITWENDIGE MIDDELEN
– Voetschimmel wordt in het algemeen behandeld met een crème of een zalf, waarin een schimmeldodend of groeiremmend middel is verwerkt en die meestal tweemaal per dag dun moet worden aangebracht (bijv. terbinafine of lamicil). Men dient deze behandeling ook nog 4-6 weken voort te zetten nadat de huidafwijkingen zijn verdwenen. Daarnaast is het belangrijk al uw schoenen en sokken met een schimmeldodend middel (strooipoeder of spray) mee te behandelen. De sporen van de schimmel blijven er namelijk in achter, ook na herhaaldelijk wassen. Als u deze sporen niet uitwist, zou u zichzelf keer op keer opnieuw besmetten en daar kan geen behandeling tegenop.

Voetzorg Eibergen adviseert u (mits er geen contra-indicaties zijn) lamicil once te gebruiken bij voetschimmel. Er zijn hier al goed resultaten mee geboekt in de praktijk. Dit middel is (nog) niet verkrijgbaar in de praktijk omdat het een geneesmiddel is.
Uiteraard is het bij de apotheek verkrijgbaar waar Voetzorg Eibergen samen mee in een gezondheidscentrum zit. En kunt u daar ook nog voor advies vragen wat geschikt is voor uw huidschimmel.

B. INWENDIGE MIDDELEN
Bij hardnekkige voetschimmel en bij schimmelnagels krijgt u een tablettenkuur voorgeschreven met schimmeldodende middelen. Deze middelen dient u in een kuur periode te gebruiken. Een behandelkuur duurt minimaal zo’n 3 maanden. In hardnekkig gevallen kan een behandeling tot zelfs 6 maanden duren vóórdat een bevredigend resultaat, wordt bereikt. Voorbeelden zijn Trisporal (itraconazol), Lamisil (terbinafine) en Diflucan (fluconazol).

Wat kunt u zelf tegen een voetschimmel doen ?

ZEEPGEBRUIK
1. Was uw voeten niet extra met zeep onder de docuhe
2. Gebruik geen desinfecterende zeep
3. Spoel zeepresten goed af.

AFDROGEN
4. Droog uw voeten goed af. Vlecht eventueel een tissue tussen uw tenen zodat het vocht goed opgenomen kan worden. Ga niet boenen of schuren met uw handdoek. Hiermee kunt u de huid nog meer beschadigen. Met name risicopatiënten dienen hiermee rekening te houden. Een open wond tussen uw tenen kan een bron zijn van bacteriën waardoor kans op wondroos zeer zeker aanwezig is. Laat u goed adviseren bij de (medisch) pedicure.
5. Laat uw voeten eerst goed nadrogen voordat u uw sokken en schoenen aantrekt.

SOKKEN EN SCHOENEN
6. Draag dunne sokken of kousen en verschoon ze 1 x per dag. Katoenen sokken hebben de voorkeur omdat deze goed vocht opneemt.
7. Draag goed ventilerende schoenen die niet knellen. Schoenen regelmatig verwisselen.
8. Draag badslippers in openbare ruimten (zwembad, sporthal, sauna)

Wat is de prognose voor een voetschimmel ?

Wie éénmaal een voetschimmel heeft opgelopen kan dit, zelfs na een eerder geslaagde therapie, steeds opnieuw krijgen. Mogelijk hangt dit samen met met het niet kunnen naleven van de bovengenoemde leefregels. Ook wordt er gedacht dat er een soort van een verhoogde gevoeligheid bestaat voor het krijgen van een voetschimmel. Bij sommige mensen buigt de kleine teen teveel naar binnen. De kleine teen ligt daardoor constant tegen de ernaast naastliggende teen aangedrukt, waardoor de tussenliggende ruimte vochtig blijft en moeilijker droog te houden is. Juist in deze ruimte treedt er steeds weer een nieuwe schimmelinfectie op.

Schimmels aan de voeten is één van de meest voorkomende problemen. Ook een vaak gehoorde kreet is zwemmerseczeem.
Tekens van schimmel zijn: beslag tussen de tenen, rode uitslag rondom, verkleuring van de nagel en kloofjes die soms pijnlijk zijn en vaak jeuken.
Schimmel kan zowel tussen de tenen als de vingers als onder de nagels zitten.
Schimmels houden van warme en vochtige plaatsen. Daarom komen ze ook vaak voor op de voet, ze verspreiden zich via besmette huidcellen en haartjes, en via vochtige omgevingen zoals het zwembad.

Hoe kan ik het voorkomen?

De huid na het wassen goed droog deppen (vooral tussen de tenen). Bij weinig ruimte vlecht men er een tissue tussendoor en laat deze dan even zitten. De huid goed verluchten door zo veel mogelijk bloot te laten.
Voor de voeten: draag ademende schoenen gemaakt van natuurlijke materialen (beperk bv. plastic en nylon, zoals gympen)
Niet teveel zeep gebruiken (dit tast de PH van de huid aan). Of PH neutrale zeep gebruiken.
Wanneer u nieuwe schoenen gaat kopen, trek dan altijd een sok aan die van u zelf is. Zelfs bij het passen van schoenen kan men een schimmel oplopen.
Trek ook geen sokken aan van iemand die een schimmel heeft, dit verhoogt de kans op het krijgen van een schimmel.

Wat als u het hebt?

Gebruik een schimmeldodend middel. Raadpleeg uw arts/voetverzorger voor het juiste product en het voorschrift. De behandeling moet voortgezet worden tot 10 dagen nadat de laatste uiterlijke tekenen van de infectie zijn verdwenen. Als de infectie zich heeft uitgebreid naar andere plaatsen op het lichaam, raadpleeg dan zeker uw huisarts.
Ook kousen en schoenen moeten worden aangepakt, omdat dit de haarden kunnen zijn voor de schimmel, waardoor deze zo weer terugkomt.
U kunt ook uw nagel of huid laten testen op een schimmel bij een pedicure die in het bezit is van de aantekening schimmeldiagnostiek.
Hierover staat meer beschreven onder het kopje schimmeldiagnostiek.

Bron: huidarts.com